Bina Yapım Aşamaları: Arsa Seçiminden İskana
- Kainta İnsaat
- 19 saat önce
- 4 dakikada okunur
Kendi evini yaptırmak veya bir inşaat projesine start vermek, muhtemelen hayatınızda alacağınız en büyük ve en heyecan verici kararlardan biri. Ancak kabul edelim, dışarıdan bakıldığında süreç sadece beton dökmek ve tuğla örmekten ibaret gibi görünse de, işin mutfağı biraz daha karışık.
Bir binanın "fikir" aşamasından "yaşam" aşamasına geçişi; hukuki prosedürlerin, mühendislik hesaplarının ve şantiye tozunun birbirine karıştığı uzun bir maraton. Bu süreçte yapılacak küçük bir planlama hatası, ileride can sıkıcı maliyetlere dönüşebilir.
İnternetteki karmaşık ve sadece mevzuat içeren yazıların aksine, bu rehberde süreci sizin için sadeleştirdik. Türkiye’deki güncel yönetmeliklere göre, temelden çatıya adım adım bina yapım aşamaları ve dikkat etmeniz gereken püf noktaları aşağıda.
1. Bina yapım aşamaları Yolun Başı: Resmi Prosedürler ve Projelendirme
Kepçe toprağa vurmadan önce, sürecin belki de en yorucu ama en hayati kısmı olan "masa başı" işlemleri halledilmelidir. Binanızın yasal ve güvenli olmasının garantisi bu aşamada atılır.
İmar Durumu ve Arsa Analizi
Tapu sahibi olmanız, o arsaya dilediğiniz binayı yapabileceğiniz anlamına gelmiyor. İlk iş belediyenin kapısını çalıp İmar Durum Belgesi (Çap) almak. Bu belge size arsanızın sınırlarını, kaç kat çıkabileceğinizi ve inşaat alanınızın (TAKS/KAKS) ne kadar olacağını net bir şekilde söyler.
Zemin Etüdü: İşin "Temeli"
Deprem kuşağında yaşıyoruz, bu yüzden bu aşama pazarlığa kapalıdır. Lisanslı jeoloji mühendisleri arazinizde sondaj yaparak zemin numuneleri alır. Çıkan rapora göre binanızın ne kadar demir ve beton yiyeceği, yani statik projesi şekillenir. Unutmayın, zemin kötüyse iyileştirme yapmadan inşaata başlamak intihardır.
Projelerin Çizilmesi ve Onay
Hayalinizdeki yapının kağıda dökülme vakti. Bir bina için 5 farklı uzmanlık alanının projesi hazırlanıp belediye onayına sunulur:
Mimari Proje: Evin tipi, odaların yerleşimi, dış görünüş.
Statik Proje: Binanın iskeleti, beton ve demir hesapları.
Mekanik Proje: Sıhhi tesisat, ısıtma ve soğutma sistemleri.
Elektrik Projesi: Prizler, aydınlatma ve enerji hattı.
Peyzaj Projesi: Bahçe ve çevre düzenlemesi.
Tüm bu projeler onaylandığında Yapı Ruhsatı (İnşaat İzni) alınır. Ruhsatı aldığınız an, kronometre çalışmaya başlar; 2 yıl içinde başlamalı ve 5 yıl içinde bitirmelisiniz.
2. Sahaya İniş: Şantiye Kurulumu ve Hafriyat
Resmi izinler tamam, artık sahaya iniyoruz. Şantiye elektriği ve suyu bağlanır, güvenlik önlemleri alınır ve "İnşaat Alanı Girilmez" tabelaları asılır.
Harita mühendisleri gelip binanın arsada tam olarak nereye oturacağını köşe kazıklarıyla (aplikasyon) işaretledikten sonra iş makineleri devreye girer. Hafriyat aşamasında, projedeki temel kotuna inilene kadar kazı yapılır. Üstteki verimsiz toprak sıyrılır ve sağlam zemine ulaşılır.
3. Kaba İnşaat: Binanın İskeletinin Kurulması
Halk arasında "inşaat" denince akla gelen, betonarme iskeletin yükseldiği o meşhur evre. Binanızın depreme karşı ne kadar sağlam duracağı tamamen bu aşamadaki işçiliğe bağlıdır.
Temel ve Yalıtım
Kazılan alana temiz bir çalışma yüzeyi oluşturmak için önce ince bir beton (grobeton) dökülür. Ardından temelin yeraltı sularından çürümemesi için bohçalama dediğimiz su yalıtımı yapılır. Sonrasında demirciler sahneye çıkar, temel demirleri örülür ve beton mikserleri gelerek temeli atar.
Katların Yükselmesi
Süreç artık bir döngüye girer ve çatıya kadar şöyle ilerler:
Kolonlar: Kalıplar çakılır, demirler bağlanır ve beton dökülür.
Tabliye (Döşeme): O katın tavanı için iskele kurulur ve betonlanır.
Bakım (Kürleme): Dökülen betonun yanmaması ve çatlamaması için düzenli sulanması şarttır.
Duvarlar ve Çatı
Betonarme iskelet tamamlanınca (bazen de eş zamanlı olarak) duvar ustaları tuğla, gazbeton veya bims ile duvarları örer. Odalar artık şekillenmiştir. Son olarak binayı yağmurdan ve güneşten koruyacak olan çatı kapatılır. Kiremitler döşenip çatı bittiğinde, "Kaba İnşaat" resmi olarak bitmiş sayılır.
Küçük bir not: Kaba inşaat, toplam bütçenizin yaklaşık %40-45'ini oluşturur.
4. Tesisat İşleri: Görünmeyen Kahramanlar
Sıva yapılıp her yer kapanmadan önce, binanın "damarlarını" döşemek gerekir. Bu aşamadaki bir hata, ileride banyonuzu kırdırmanıza neden olabilir, o yüzden testler çok önemlidir.
Su Tesisatı: Temiz su boruları ve pis su giderleri döşenir.
Elektrik: Duvar içlerinden kablo kanalları geçirilir, buatlar yerleştirilir.
Isıtma: Doğalgaz boruları veya yerden ısıtma sistemleri zemine serilir.
Shutterstock
5. İnce İşçilik: Estetik ve Konfor
Burası paranın ve zevkin konuştuğu, evi "ev" yapan kısımdır. İşlemlerin sırası, yapılan işin bozulmaması için çok önemlidir:
Sıva: Duvarlar kaba ve alçı sıva ile pürüzsüz hale getirilir.
Şap: Yerdeki tesisat borularını korumak ve zemini düzlemek için beton atılır.
Mantolama: Binanın dışına ısı yalıtım levhaları kaplanır ve dış cephe boyanır. (Enerji kimlik belgesi için zorunludur).
Islak Zeminler: Banyo ve mutfak seramikleri döşenir.
Boya ve Parke: Tavan ve duvarlar boyanır. Genellikle en son, kirlenmemesi için parkeler döşenir.
Montaj: Kapılar, pencereler, mutfak dolapları, prizler ve musluklar takılır.
6. Çevre Düzenlemesi
Bina bitti ama işimiz henüz bitmedi. Bahçe duvarları, yürüyüş yolları, otopark alanı ve peyzaj çalışmaları yapılır. Yağmur suyu giderleri ana şebekeye bağlanır. Bina artık yaşamaya hazır hale gelir.
7. Mutlu Son: İskan (Yapı Kullanma İzin Belgesi)
Fiziksel olarak biten binanın, hukuki olarak da bitmesi gerekir. Müteahhitler veya ev sahipleri için final bölümü budur.
Belediye ekipleri gelip binayı projesine uygun yapıp yapmadığınızı kontrol eder. Eğer her şey (çatı eğimi, oda büyüklükleri, çıkmalar) projeye uygunsa İskan Raporu verilir.
Neden Önemli? İskan almazsanız, elektrik ve suyunuzu "şantiye tarifesinden" kullanmaya devam edersiniz ki bu da faturaların neredeyse iki kat gelmesi demektir. Ayrıca iskanı olmayan bina, banka kredisine uygun değildir.
Sıkça Sorulan Sorular
Bir binanın yapımı ortalama ne kadar sürer? 4-5 katlı standart bir bina, hava şartlarına ve nakit akışına bağlı olarak ortalama 8 ila 12 ay arasında tamamlanır.
Sadece kaba inşaat ne kadar tutar? Arsa maliyeti hariç, toplam inşaat maliyetinin yaklaşık %40'ı kaba inşaata (beton, demir, tuğla), geri kalan %60'ı ise ince işçiliğe gider.
Müteahhit olmadan evimi kendim yapabilir miyim? Belirli bir metrekarenin üzerindeki (genellikle 500 m²) yapılar için yasal olarak "Müteahhitlik Yetki Belgesi" sahibi biriyle anlaşmanız veya geçici müteahhitlik belgesi çıkarmanız ve mutlaka bir şantiye şefi bulundurmanız gerekir.
İyi Planlama Kazandırır
Bina yapım aşamaları, birbirine bağlı zincirleme bir reaksiyon gibidir. Bir aşamadaki eksiklik, sonraki aşamada büyük sorunlara yol açabilir. Bu yüzden süreci bilen profesyonellerle çalışmak, en az kaliteli malzeme kullanmak kadar önemlidir.
Bu rehber, karmaşık görünen bu yolda size bir pusula olması için hazırlandı. Eğer arsanız hazırsa ve nereden başlayacağınızı bilemiyorsanız, veya sürecin maliyet ve teknik detayları hakkında endişeleriniz varsa, uzman ekibimizle bir kahve içmeye bekleriz.
Yorumlar